Aquel
año
la
vida
en
Holguín
se
(
IR
)
____________________
haciendo
cada
vez
más
insoportable
;
casi
sin
comida
,
sin
electricidad
;
si
antes
vivir
allí
(
SER
)
____________________
aburrido
,
ahora
sencillamente
(
SER
)
____________________
imposible
.
Yo
,
desde
hacía
algún
tiempo
,
(
TENER
)
____________________
deseos
de
irme
de
la
casa
,
alzarme
,
unirme
a
los
rebeldes
;
(
TENER
)
____________________
catorce
años
y
no
(
TENER
)
____________________
otra
solución
.
(
TENER
)
____________________
que
alzarme
;
tal
vez
(
PODER
)
____________________
hasta
irme
con
Carlos
,
participar
juntos
en
alguna
batalla
y
perder
la
vida
o
ganarla
;
pero
hacer
algo
.
Le
(
HACER
)
____________________
la
proposición
del
alzamiento
a
Carlos
y
me
(
DECIR
)
____________________
que
sí
.
(
.
.
.
)
Aquel
día
yo
me
(
LEVANTAR
)
____________________
de
madrugada
,
(
IR
)
____________________
para
la
casa
de
Carlos
y
(
LLAMAR
)
____________________
varias
veces
frente
a
la
ventana
de
su
cuarto
,
pero
Carlos
no
(
RESPONDER
)
____________________
;
evidentemente
,
no
(
QUERER
)
____________________
responder
.
Pero
como
yo
ya
(
ESTAR
)
____________________
decidido
a
dejarlo
todo
,
(
ECHAR
)
____________________
a
caminar
rumbo
a
Velasco
;
me
(
PASAR
)
____________________
un
día
caminando
hasta
que
(
LLEGAR
)
____________________
al
pueblo
.
(
PENSAR
)
____________________
que
allí
me
(
IR
)
____________________
a
encontrar
con
muchos
rebeldes
que
me
(
IR
)
____________________
a
aceptar
con
júbilo
,
pero
en
Velasco
no
(
HABER
)
____________________
rebeldes
,
ni
tampoco
soldados
batistianos
;
(
HABER
)
____________________
un
pueblo
que
se
(
MORIR
)
____________________
de
hambre
,
compuesto
en
su
mayoría
por
mujeres
.
Yo
solo
(
TENER
)
____________________
cuarenta
y
siete
centavos
.
(
COMPRAR
)
____________________
unos
panqués
de
la
región
,
me
(
SENTAR
)
____________________
en
un
banco
y
me
los
(
COMER
)
____________________
.
(
ESTAR
)
____________________
horas
sentado
en
aquel
banco
;
no
(
TENER
)
____________________
deseos
de
regresar
a
Holguín
ni
fuerzas
para
hacer
la
misma
jornada
caminando
.
Al
oscurecer
,
un
hombre
que
hacía
rato
me
(
OBSERVAR
)
____________________
se
me
(
ACERCAR
)
____________________
y
me
(
PREGUNTAR
)
____________________
si
yo
(
VENIR
)
____________________
a
alzarme
.
Yo
le
(
DECIR
)
____________________
que
sí
y
él
me
(
DECIR
)
____________________
llamarse
Cuco
Sánchez
;
tendría
unos
cuarenta
años
.
Todos
sus
hermanos
-
siete
-
(
ESTAR
)
____________________
alzados
.
(
.
.
.
)
Me
(
LLEVAR
)
____________________
a
su
casa
;
su
esposa
(
SER
)
____________________
una
mujer
desolada
,
tal
vez
porque
solo
(
TENER
)
____________________
un
plato
de
frijoles
que
ofrecerme
.
.
.